تاریخچه شکل‌گیری و تحولات دیپلماسی جوانان در اروپا:
دیپلماسی جوانان یکی از مفاهیم نوظهور در عرصه دیپلماسی عمومی است که امروزه به ویژه در اتحادیه اروپا نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. این مفهوم به‌طور خاص به استفاده از ظرفیت‌های جوانان برای بهبود روابط بین‌المللی، ترویج صلح و درک متقابل میان ملت‌ها و توسعه ظرفیت‌های انسانی در سیاست‌گذاری‌های بین‌المللی اشاره دارد. در دنیای امروز که مسائل جهانی نیازمند همبستگی بیشتر و تعامل موثر میان ملت‌ها است، دیپلماسی جوانان به عنوان یک ابزار اثرگذار برای دست‌یابی به این اهداف شناخته می‌شود. این مقاله به بررسی جایگاه دیپلماسی جوانان در اروپا، برنامه‌ها و طرح‌های کلیدی، چالش‌ها و فرصت‌های آن، و تاثیرات آن در روابط بین‌المللی می‌پردازد.
دیپلماسی جوانان به فرآیندهایی اطلاق می‌شود که در آن جوانان به عنوان نمایندگان فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشورها در فرآیندهای دیپلماتیک و تعاملات بین‌المللی مشارکت دارند. اتحادیه اروپا یکی از نهادهای بین‌المللی پیشگام در ترویج دیپلماسی جوانان است. این نهاد به‌ویژه در سال‌های اخیر توجه زیادی به جوانان و نقش آنها در سیاست‌گذاری‌های جهانی داشته است. اتحادیه اروپا تلاش می‌کند با برنامه‌های مختلف، نسل جوان را در فرآیندهای دیپلماتیک و تصمیم‌سازی‌های بین‌المللی مشارکت دهد. این مشارکت نه تنها به توسعه فردی و اجتماعی جوانان می‌پردازد، بلکه در تقویت اتحاد میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز تأثیرگذار است. دیپلماسی جوانان در اروپا یکی از جنبه‌های مهم روابط بین‌الملل و توسعه اجتماعی در این قاره بوده است. در طول سده‌های گذشته، تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در اروپا تأثیرات زیادی بر نحوه تعامل و مشارکت جوانان دررآیندهای دیپلماتیک و روابط بین‌المللی گذاشته است. می‌توان تاریخچه اثرگذار بودن دیپلماسی جوانان را تا قرن نوزدهم عقب برد. در این قرن، اروپا با تحولات بزرگی چون انقلاب صنعتی، جنگ‌های ناپلئونی و تغییرات سیاسی ناشی از انقلاب‌های مختلف روبه‌رو بود. در این دوران، نقش جوانان بیشتر در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نمود پیدا کرد تا در عرصه دیپلماتیک. در حالی که جوانان هنوز درگیر ساختارهای سیاسی بودند، عملاً هیچ برنامه مشخصی برای فعال‌سازی آنها در دیپلماسی وجود نداشت. با این حال، در اواخر قرن نوزدهم، مفاهیم جدیدی چون حقوق بشر، آزادی‌های فردی و اتحادیه‌های بین‌المللی در سطح جهانی مطرح شدند. این مفاهیم به تدریج در اروپا نفوذ کردند و نگرش به جوانان به‌عنوان سفیران صلح و عدالت اجتماعی گسترش یافت. با ظهور سازمان‌هایی مانند انجمن‌های صلح در اروپا، ایده‌های اولیه درباره مشارکت جوانان در فعالیت‌های بین‌المللی و دیپلماتیک مطرح شد.
قرن بیستم دوره‌ای پر از بحران‌ها و جنگ‌ها در تاریخ اروپا بود. جنگ‌های جهانی اول و دوم، تحولات اقتصادی، ظهور رژیم‌های استبدادی و جنبش‌های ضد استعماری موجب شد تا بسیاری از کشورهای اروپایی به این نتیجه برسند که برای جلوگیری از وقوع جنگ‌های آینده باید مشارکت جوانان در فرآیندهای صلح و بازسازی افزایش یابد.
پس از جنگ جهانی دوم، اتحادیه اروپا به عنوان یک منطقه مشترک اقتصادی و سیاسی برای جلوگیری از جنگ‌های بیشتر شکل گرفت. در این دوران، مفهوم «دیپلماسی جوانان» به تدریج مطرح شد. ایده ایجاد روابط فرهنگی و اجتماعی میان جوانان کشورهای مختلف به عنوان ابزاری برای جلوگیری از تنش‌های سیاسی و ترویج همکاری‌های بین‌المللی به وجود آمد. این مفهوم به‌ویژه در قالب برنامه‌های تبادل دانشجو و اعزام گروه‌های فرهنگی و ورزشی میان کشورهای اروپایی شکل گرفت.
در دهه 1960، کشورهای اروپایی به‌طور سیستماتیک آغاز به برگزاری نشست‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی برای جوانان کردند. کنفرانس‌های بین‌المللی جوانان که در این دوران برگزار شد، به‌ویژه با هدف تقویت همکاری‌های بین‌المللی و ارائه دیدگاه‌های جوانان در عرصه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی بود. در این نشست‌ها، جوانان از کشورهای مختلف به تبادل نظر می‌پرداختند و مسائل جهانی مانند صلح، حقوق بشر و آزادی‌های فردی را مورد بحث قرار می‌دادند. در دهه 1990، با رشد اتحادیه اروپا و تأسیس نهادهای جدید، دیپلماسی جوانان به یکی از اولویت‌های سیاست خارجی اتحادیه اروپا تبدیل شد. در این دوره، برنامه‌های خاصی برای حمایت از جوانان در راستای تقویت همکاری‌های فرهنگی و اجتماعی آغاز شد. در این دوران، برنامه‌های تبادل دانشجویی مانند Erasmus Programme در سال 1987 تأسیس شد که هدف آن تسهیل تبادل دانشجویان و جوانان میان کشورهای مختلف اروپا بود. این برنامه یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دیپلماسی جوانان در اروپا به شمار می‌رود که به توسعه روابط میان‌فرهنگی و افزایش آگاهی جوانان از فرهنگ‌های مختلف کمک کرده است.
در دهه 1990، اتحادیه اروپا به تدریج به جوانان به‌عنوان یکی از گروه‌های مهم در فرآیندهای سیاسی و دیپلماتیک نگاه کرد. این تغییر رویکرد به‌ویژه پس از پایان جنگ سرد و گسترش اتحادیه اروپا به کشورهای شرقی اروپا شکل گرفت. در این دوران، دیپلماسی جوانان نه تنها به تبادل فرهنگی محدود شد، بلکه جوانان به‌عنوان عاملان تغییرات اجتماعی و سیاسی نیز شناخته شدند.
در دهه 2000، دیپلماسی جوانان در اروپا به مرحله جدیدی وارد شد که در آن برنامه‌ها و ابتکارات مختلف برای تقویت نقش جوانان در تصمیم‌گیری‌های جهانی و منطقه‌ای به اجرا درآمد. برنامه‌های مختلفی تحت عنوان Erasmus+، European Voluntary Service (EVS)، و EU Youth Dialogue برای تسهیل مشارکت جوانان در فرآیندهای دیپلماتیک ایجاد شدند. این برنامه‌ها به جوانان این امکان را می‌دهند تا در فعالیت‌های اجتماعی، داوطلبانه، فرهنگی و علمی در سطح بین‌المللی شرکت کنند.
اتحادیه اروپا به‌ویژه در زمینه تقویت حمایت از جوانان در بحران‌های انسانی و پروژه‌های صلح‌سازی فعال بوده است. در این دوران، دیپلماسی جوانان به ابزاری برای پیشگیری از بحران‌ها و تسهیل صلح تبدیل شده است. برنامه‌هایی مانند Youth in Action و Horizon Europe تأکید زیادی بر توانمندسازی جوانان در مشارکت در فرآیندهای صلح و بازسازی اجتماعی دارند. از سوی دیگر، برنامه‌هایی نظیر European Youth Foundation در شورای اروپا و EU Youth Strategy به‌ویژه در زمینه حقوق بشر، محیط‌زیست و مشارکت سیاسی به جوانان این امکان را می‌دهد که در سطح اروپا و جهانی از طریق دیپلماسی جوانان تأثیرگذار باشند.
چندان که از گزارش مختصر بالا مشخص شد، دیپلماسی جوانان در اروپا، از خلال برنامه‌های مختلفی که در ذیل اتحادیه اروپا و بعضا با همکاری کشورها دوست آنها برگزار می‌شود، اثرگذاری خود را نشان می‌دهد. در ادامه این گزارش، به خلاصه‌ای از این برنامه‌ها اشاره می‌کنیم.
برنامه‌های کلیدی دیپلماسی جوانان اروپا
برنامه اراسموس پلاس (Erasmus+)
برنامه اراسموس پلاس یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین برنامه‌های اتحادیه اروپا است که با هدف تقویت روابط فرهنگی و آموزشی بین کشورهای مختلف این اتحادیه طراحی شده است. این برنامه از سال 1987 شروع به فعالیت کرده و به تدریج به یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دیپلماسی جوانان در سطح اروپا تبدیل شده است. اراسموس پلاس به طور ویژه برای جوانان، دانش‌آموزان، دانشجویان، معلمان و همچنین جوانان داوطلب فراهم می‌کند تا در یک تجربه تبادل فرهنگی و آموزشی در کشورهای مختلف اتحادیه اروپا شرکت کنند.
هدف اصلی این برنامه، افزایش تحرک جوانان و تقویت همکاری‌های آموزشی در سطح اتحادیه اروپا است. اراسموس پلاس فرصتی منحصر به فرد برای جوانان فراهم می‌آورد تا در کشورهای دیگر زندگی کنند، زبان‌های جدید بیاموزند، فرهنگ‌های مختلف را تجربه کنند و از آن طریق به توسعه مهارت‌های اجتماعی و فردی خود پرداخته و هم‌زمان روابط بین‌المللی را تقویت کنند. این برنامه به‌ویژه برای دانشجویان، کارآموزان و جوانان داوطلب به عنوان یک پل ارتباطی برای تقویت تجربه‌های آموزشی و اجتماعی به‌شمار می‌رود. در دوران گذشته، اراسموس پلاس تنها با هدف تسهیل مبادله دانشجویی میان کشورهای اتحادیه اروپا طراحی شده بود، اما به تدریج اهداف این برنامه گسترده‌تر شد و اکنون به برنامه‌ای جامع در برقراری روابط اجتماعی، حرفه‌ای و فرهنگی تبدیل شده است. برای مثال، جوانان به‌واسطه این برنامه می‌توانند در فعالیت‌های اجتماعی و داوطلبانه در کشورهای دیگر شرکت کنند و مهارت‌های رهبری و مدیریت پروژه‌های اجتماعی را فرا گیرند. این برنامه همچنین به ایجاد فرصت‌های شغلی و بهبود شرایط زندگی جوانان در کشورهای مختلف کمک می‌کند.
مهم‌ترین دستاورد اراسموس پلاس از جنبه‌های دیپلماسی جوانان در اروپا، رشد آگاهی بین‌المللی و افزایش ارتباطات اجتماعی و فرهنگی میان جوانان است. بسیاری از دانشجویانی که از اراسموس پلاس بهره برده‌اند، نه تنها تجربه‌های آموزشی غنی‌تری به‌دست آورده‌اند بلکه روابطی پایدار با همتایان خود در کشورهای مختلف برقرار کرده‌اند که این امر به تقویت درک متقابل و ایجاد شبکه‌های همکاری در سطوح مختلف می‌انجامد.
براساس گزارشی که در Erasmus+ Annual Report منتشر شده است، در سال 2020 بیش از 4 میلیون نفر از جوانان و دانش‌آموزان در کشورهای مختلف اتحادیه اروپا و کشورهای شریک، از برنامه‌های اراسموس پلاس بهره‌مند شده‌اند. این آمار نشان‌دهنده پتانسیل بالای اراسموس پلاس در جذب جوانان از زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. این برنامه علاوه بر تقویت روابط فرهنگی، تأثیرات مثبتی بر اشتغال و آمادگی حرفه‌ای جوانان نیز داشته است. در حالی که برخی منتقدان به هزینه‌های بالای این برنامه اشاره کرده‌اند، اما شواهد نشان می‌دهند که نتایج مثبت آن در تقویت همکاری‌های بین‌المللی و بهبود کیفیت آموزش و شغل‌های آینده برای جوانان، به‌طور کلی قابل توجه است.
برنامه Horizon Europe
Horizon Europe یا افق اروپا یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های تحقیقاتی و نوآوری اتحادیه اروپا است که در سال 2021 آغاز شد و به مدت 7 سال ادامه خواهد داشت. این برنامه، جایگزین Horizon 2020 بوده و هدف آن حمایت از تحقیق و توسعه علمی و فناوری در سطح اروپا و همچنین تقویت نوآوری‌ها برای مقابله با چالش‌های جهانی است. یکی از ویژگی‌های مهم Horizon Europe این است که بیش از 95 میلیارد یورو بودجه برای تأمین هزینه‌های تحقیقات و نوآوری‌ها اختصاص داده شده است.
هدف این برنامه، علاوه بر ارتقای نوآوری‌های علمی، حمایت از جوانان پژوهشگر و محققان است تا در پروژه‌های علمی مشارکت کنند و راه‌حل‌هایی برای مشکلات جهانی مانند تغییرات اقلیمی، بهداشت، امنیت غذایی و انرژی‌های تجدیدپذیر ارائه دهند. به‌ویژه در زمینه‌های مرتبط با توسعه پایدار و مسائل زیست‌محیطی، جوانان پژوهشگر به‌عنوان یکی از گروه‌های اصلی هدف قرار دارند.
هورایزن یوروپ با تأکید بر همکاری‌های بین‌المللی، به محققان از کشورهای مختلف این امکان را می‌دهد که با یکدیگر همکاری کنند و پروژه‌های مشترک را اجرا کنند. از طریق این برنامه، جوامع علمی کشورهای مختلف اتحادیه اروپا و دیگر کشورها در کنار هم قرار می‌گیرند تا در زمینه‌های مختلف تحقیقاتی به‌ویژه در حوزه‌های فناوری، سلامت و محیط‌زیست پیشرفت‌هایی به‌دست آورند. بسیاری از پروژه‌ها به‌ویژه بر روی تکنولوژی‌های نوین، پزشکی، انرژی‌های پاک، محیط‌زیست و فناوری‌های دیجیتال متمرکز هستند که این‌ها چالش‌هایی جهانی هستند و نیازمند همکاری‌های بین‌المللی به ویژه مشارکت جوانان و پژوهشگران در سطح بین‌المللی می‌باشند.
برنامه EU Youth Dialogue EU Youth Dialogue یا گفتگوی جوانان یکی از ابتکارات مهم اتحادیه اروپا برای ترویج مشارکت جوانان در فرآیندهای تصمیم‌گیری در سطح ملی و بین‌المللی است. این برنامه به‌ویژه در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی فعالیت دارد و هدف آن تقویت مشارکت جوانان در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و اقتصادی است. از طریق این برنامه، جوانان از سراسر اتحادیه اروپا و
با توجه به رشد سریع تغییرات فناوری و نوآوری‌های علمی در قرن بیست و یکم،Horizon Europe نه‌تنها به‌عنوان یک برنامه حمایتی برای جوانان محقق عمل می‌کند، بلکه یک فرصت استراتژیک برای تقویت دیپلماسی علمی در سطح جهانی است. از طریق این برنامه، اروپا می‌تواند به عنوان یک پیشرو در عرصه نوآوری‌های علمی جهانی مطرح شود و چالش‌های بزرگ جهانی را از طریق تحقیق و توسعه به‌صورت هماهنگ حل کند.
برنامه EU Youth Dialogue EU Youth Dialogue یا گفتگوی جوانان یکی از ابتکارات مهم اتحادیه اروپا برای ترویج مشارکت جوانان در فرآیندهای تصمیم‌گیری در سطح ملی و بین‌المللی است. این برنامه به‌ویژه در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی فعالیت دارد و هدف آن تقویت مشارکت جوانان در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و اقتصادی است. از طریق این برنامه، جوانان از سراسر اتحادیه اروپا و کشورهای شریک فرصتی برای بیان نظرات و تجربیات خود در زمینه‌های مختلف به‌ویژه حقوق بشر، آموزش، اشتغال و محیط‌زیست پیدا می‌کنند.
EU Youth Dialogue یکی از عناصر کلیدی دیپلماسی جوانان است که با برگزاری نشست‌ها، کارگاه‌ها و جلسات مختلف به جوانان این امکان را می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌های کلیدی اتحادیه اروپا مشارکت کنند. این برنامه به‌ویژه در تلاش است تا صداهای جوانان را در مسائلی مانند تغییرات اقلیمی، نابرابری اجتماعی، آموزش و حقوق بشر در سطح اتحادیه اروپا شنیده شود. برنامه‌هایی مانند Youth in Action و European Youth Week از این نوع برنامه‌ها هستند که در آن جوانان به‌طور مستقیم با سیاست‌گذاران و مقامات دولتی در ارتباط هستند و دیدگاه‌ها و پیشنهادات خود را برای بهبود شرایط زندگی و کاری در سطح اروپا به اشتراک می‌گذارند.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای EU Youth Dialogue، ایجاد شبکه‌ای از جوانان فعال و آگاه است که می‌توانند به‌عنوان نمایندگان فرهنگی و اجتماعی در کشور خود عمل کرده و در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی در سطح بین‌المللی نقش ایفا کنند. در نتیجه، این برنامه به‌طور قابل توجهی به تقویت دیپلماسی جوانان در اروپا کمک کرده و به جوانان این فرصت را می‌دهد تا مشارکت فعال و معناداری در فرایندهای سیاست‌گذاری و اجتماعی داشته باشند.
برنامه EVS (European Voluntary Service)
European Voluntary Service (EVS) یکی از برنامه‌های مهم و تاثیرگذار اتحادیه اروپا است که به جوانان این فرصت را می‌دهد تا در پروژه‌های داوطلبانه در کشورهای مختلف اتحادیه اروپا و کشورهای هم‌جوار فعالیت کنند. این برنامه در سال 1996 تحت برنامه Youth for Europe به وجود آمد و در حال حاضر به یکی از ارکان اصلی دیپلماسی جوانان در اروپا تبدیل شده است. هدف اصلی EVS، تقویت همبستگی اجتماعی و فرهنگی در میان کشورهای مختلف است و به جوانان این امکان را می‌دهد که در پروژه‌های اجتماعی و فرهنگی به‌ویژه در مناطق آسیب‌دیده و نیازمند فعالیت کنند.
این برنامه به‌ویژه برای جوانان 18 تا 30 سال که تمایل به داوطلبی در کشورهای دیگر دارند، طراحی شده است. یکی از ویژگی‌های خاص این برنامه، تعهد داوطلبانه است که به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد تا در طول یک دوره زمانی مشخص (حداکثر 12 ماه) در پروژه‌های مختلف داوطلبانه به کار بپردازند. این پروژه‌ها می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند حمایت از محیط‌زیست، آموزش، حقوق بشر، کمک به مهاجران و پناهندگان، و پروژه‌های مربوط به تغییرات اقلیمی و توسعه پایدار باشند.
EVS نه تنها برای جوانان یک فرصت برای کسب تجربه‌های جدید و یادگیری مهارت‌های مختلف فراهم می‌کند، بلکه به آنها این امکان را می‌دهد تا با فرهنگ‌ها و زبان‌های جدید آشنا شوند و در عین حال به بهبود شرایط زندگی و اجتماعی در کشورهای میزبان کمک کنند. این برنامه به‌ویژه در ایجاد یک شبکه اجتماعی بزرگ و بین‌المللی از جوانان داوطلب موفق بوده است، که موجب توسعه روابط فرهنگی و تقویت همبستگی بین‌المللی می‌شود.
هدف دیگر EVS تقویت روحیه همبستگی، همکاری و ترویج کار تیمی است. جوانانی که در این برنامه شرکت می‌کنند، نه تنها از لحاظ فردی رشد می‌کنند، بلکه به عنوان نمایندگان فرهنگی کشورهای خود به ارتقاء درک متقابل و کاهش پیش‌داوری‌ها و تبعیض‌ها کمک می‌کنند. به‌ویژه در مواقع بحران، پروژه‌های EVS می‌توانند نقش حیاتی در کمک به جوامع آسیب‌دیده ایفا کنند.
در سال‌های اخیر، اتحادیه اروپا با بازنگری و به‌روزرسانی این برنامه تحت Erasmus+، آن را به یک بخش مهم‌تر از برنامه‌های جوانان خود تبدیل کرده است. طبق گزارشات، در طول سال‌های 2014 تا 2020 بیش از 100 هزار داوطلب از سراسر اروپا در پروژه‌های EVS شرکت کرده‌اند. این امر نشان‌دهنده تاثیر عمیق این برنامه در ایجاد فرصت‌های اجتماعی و فرهنگی برای جوانان و تقویت روابط انسانی است.
برنامه یوتوپیا (Utopia)
برنامه یوتوپیا (Utopia) یکی از ابتکارات نوآورانه اتحادیه اروپا است که به‌ویژه در سال‌های اخیر توجه زیادی را جلب کرده است. این برنامه بر ایجاد صلح، امنیت و همکاری‌های بین‌المللی متمرکز است و هدف آن توانمندسازی جوانان در کشورهای مختلف، به‌ویژه کشورهای آسیب‌دیده از جنگ، بحران‌ها و تحولات اجتماعی است. یوتوپیا به عنوان یک ابتکار جهانی، به جوانان این امکان را می‌دهد که در پروژه‌های اجتماعی و آموزشی مشارکت کنند که در آنها به ترویج صلح، حقوق بشر و دموکراسی پرداخته می‌شود.
برنامه یوتوپیا به‌ویژه به جوانان در مناطقی که با بحران‌های انسانی مواجه هستند، فرصتی برای مشارکت در فرآیندهای بازسازی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می‌دهد. این برنامه از طریق همکاری با سازمان‌های غیردولتی، نهادهای بین‌المللی و مقامات دولتی، جوانان را تشویق می‌کند تا به‌عنوان سفیران صلح در جوامع خود و جوامع بین‌المللی عمل کنند. در این پروژه‌ها، جوانان می‌توانند در زمینه‌هایی مانند حقوق بشر، توسعه پایدار، مشارکت اجتماعی، و آموزش فعالیت کنند.
به‌طور خاص، برنامه یوتوپیا به جوانان آموزش می‌دهد که چگونه از طریق دیپلماسی و همکاری‌های بین‌المللی به حل مشکلات جهانی بپردازند و در عین حال درک بهتری از چالش‌های انسانی و اجتماعی پیدا کنند. این برنامه به جوانان می‌آموزد که نه تنها باید در جامعه خود مشارکت فعال داشته باشند، بلکه باید به‌عنوان نمایندگان جهانی، در راستای ترویج صلح و امنیت جهانی نیز اقدام کنند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
دیپلماسی جوانان در اروپا از گذشته تا کنون مسیر پرفرازونشیبی را طی کرده و از یک مفهوم محدود به تعاملات اجتماعی و فرهنگی، به یک ابزار قدرتمند برای صلح، توسعه و همکاری بین‌المللی تبدیل شده است. این فرآیند در طول سده‌های گذشته، تحت تأثیر تحولات تاریخی، سیاسی و اجتماعی دستخوش تغییرات فراوانی شده است. در قرن نوزدهم، جوانان عمدتاً به‌عنوان نیروی کار و عناصر اجتماعی در انقلاب‌های صنعتی و سیاسی حضور داشتند، اما مفهوم دیپلماسی جوانان به‌صورت مشخص وجود نداشت. با ورود به قرن بیستم و به‌ویژه پس از جنگ‌های جهانی، نقش جوانان در بازسازی و ایجاد روابط بین‌المللی پررنگ‌تر شد. این امر با تأسیس برنامه‌های تبادل فرهنگی و آموزشی مانند Erasmus و توسعه سازمان‌های جوانان در اروپا نمود بیشتری یافت.
پس از جنگ سرد، گسترش اتحادیه اروپا و افزایش نیاز به همکاری‌های بین‌المللی باعث شد که دیپلماسی جوانان به‌عنوان یک ابزار مهم در کاهش تنش‌ها، تقویت همبستگی اجتماعی و افزایش آگاهی جهانی مورد توجه قرار گیرد. در دهه‌های اخیر، برنامه‌هایی مانند EVS (European Voluntary Service)، Erasmus+ و EU Youth Dialogue فرصت‌های متعددی را برای مشارکت جوانان در تصمیم‌گیری‌های جهانی و منطقه‌ای فراهم کرده‌اند.
امروز، دیپلماسی جوانان نه تنها به‌عنوان ابزاری برای ایجاد صلح و توسعه در اروپا بلکه به‌عنوان یک پلتفرم برای افزایش تعاملات بین‌المللی، آموزش بین‌فرهنگی و ترویج حقوق بشر شناخته می‌شود. این دیپلماسی به جوانان این امکان را می‌دهد که به‌عنوان سفیران فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عمل کنند و با مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی، تأثیر مثبتی بر جوامع مختلف بگذارند.
در دنیای امروز که با چالش‌های بزرگی مانند تغییرات اقلیمی، بحران‌های انسانی و تهدیدات امنیتی روبه‌روست، دیپلماسی جوانان می‌تواند نقش مهمی در تقویت همکاری‌های جهانی، ترویج همبستگی و افزایش آگاهی نسبت به مسائل جهانی ایفا کند. اتحادیه اروپا با تمرکز بر برنامه‌های مختلف در حوزه دیپلماسی جوانان، به‌دنبال ایجاد بستری برای پرورش نسل جدیدی از رهبران، فعالان اجتماعی و دیپلمات‌های فرهنگی است که بتوانند آینده‌ای پایدارتر و همبسته‌تر برای اروپا و جهان رقم بزنند.